Đô thị thông minh: Giải pháp phát triển đô thị tại Việt Nam

Tại hội thảo “Giải pháp thành phố thông minh” do ĐH Việt – Đức (VGU) phối hợp với Viện nghiên cứu Fraunhofer và Bộ Nghiên cứu và Giáo dục Đức tổ chức ngày 5/10/2017 tại TP Hồ Chí Minh, các chuyên gia đã đề cập đến nhiều mô hình thành phố thông minh – “Smart City” trên thế giới và bài học cho Việt Nam.

Việt Nam hiện có 787 đô thị, trong đó có 2 đô thị đặc biệt, 15 đô thị loại I, 25 đô thị loại II, 42 đô thị loại III, 75 đô thị loại IV và 628 đô thị loại V. Các chỉ tiêu về tỷ lệ đô thị hóa, hạ tầng kỹ thuật đô thị đều đặt ra vấn đề cấp thiết phải có các giải pháp thông minh hơn để kiểm soát những thách thức từ sự phát triển gây nên.

Mặc dù hệ thống đô thị Việt Nam đang phát triển nhanh về số lượng nhưng chất lượng đô thị còn đạt thấp. Đặc biệt, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội chưa đồng bộ; trình độ và năng lực quản lý và phát triển đô thị còn thấp so với yêu cầu; Tốc độ xây dựng cơ sở hạ tầng ở phần lớn đô thị Việt Nam đều chậm so với phát triển kinh tế xã hội.

Theo ông Ralf Opierzynski – Người đứng đầu văn phòng Fraunhofer IFF Văn phòng Khu vực ASEAN tại  Bangkok (Thái Lan): “Mô hình thành phố thông minh sẽ dựa trên những trụ cột kinh tế thông minh, con người thông minh, môi trường thông minh… với nền tảng là ứng dụng khoa học công nghệ. Mô hình “thành phố thông minh” cũng giúp các đô thị bắt kịp với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0”.
“Chẳng hạn như tại Hà Lan, dự báo năm 2050 sẽ có khoảng 70% dân số sống ở khu vực đô thị. Áp lực về cơ sở hạ tầng, dịch vụ và các nguồn tài nguyên ngày càng tăng, đòi hỏi phải có giải pháp thông minh. Trong đó, xe đạp đang trở thành một giải pháp giúp giảm ùn tắc giao thông và thân thiện với môi trường”, ông Ralf Opierzynski, cho biết thêm.

Từ các hạn chế thực tế tại các đô thị thì “Đô thị thông minh” sẽ là giải pháp để giải quyết các vấn đề, bởi “Đô thị thông minh sẽ cho phép phát triển tối đa các khía cạnh về kinh tế, xã hội, môi trường và phúc lợi đối với toàn bộ đối tượng tham gia vào đô thị như cư dân, các công ty thuộc khu vực tư nhân và khu vực hành chính công, cũng như thúc đẩy sự phát triển này theo hướng bền vững hơn.

Bên cạnh đó, Đô thị thông minh cũng sẽ tạo ra nhiều mô hình kinh doanh mới hơn, từ đó tạo ra nền tảng vững chắc và môi trường khuyến khích thúc đẩy sự sáng tạo của cư dân và các doanh nghiệp.

TS Nguyễn Viết Long – GĐ Văn phòng Thành phố Thông minh tỉnh Bình Dương, cho biết: “Nhìn một cách tổng thể, Đô thị thông minh là một không gian đô thị với các cơ sở hạ tầng, mạng lưới thông minh chứa hàng triệu các bộ cảm biến và bộ dẫn động tương tác với con người thông qua hệ thống công nghệ thông tin và truyền thông. Xây dựng “Đô thị thông minh”, áp dụng công nghệ  hướng đến phục vụ con người đòi hỏi cấp thiết hơn bao giờ hết”.

TS Long lấy dẫn chứng, xe đạp đóng góp 40% lưu lượng giao thông tại Hà Lan. Người Hà Lan là chuyên gia về đảm bảo tính “bikeability” (thuận lợi và thân thiện với xe đạp). Quy hoạch đô thị đã kết hợp đường dành cho xe đạp trong mạng lưới giao thông vận tải, có đèn tín hiệu giao thông và biển chỉ dẫn đường dành riêng cho xe đạp để điều tiết giao thông.
Tại Việt Nam, thì TP Hà Nội, vừa qua đã dần xây dựng “thành phố thông minh” thông qua việc hình thành phố đi bộ, ứng dụng trông xe ô tô qua phần mềm điện thoại thông minh, ứng dụng tham quan Nhà hát Lớn bằng phần mềm 3D…

Ông Andreas Hoepfner –  Viện Fraunhofer  về Vận hành Nhà máy và Tự động hóa IFF (Đức), cho biết: “Về cơ bản, mục tiêu của đô thị thông minh là nhằm hướng tới nâng cao chất lượng sống của người dân, trong khi đối mặt với sự gia tăng đô thị hóa. Để thực hiện được điều đó, một số giải pháp cho đô thị thông minh tập trung vào tối ưu nguồn tài nguyên của thành phố (điện, nước, giao thông…) nhằm sử dụng hiệu quả hơn, tiết kiệm hơn”.

“Một số ứng dụng giúp thành phố thông minh đã triển khai tại các thành phố lớn trên thế giới bao gồm: Hệ thống chiếu sáng đô thị thông minh, đây là ứng dụng thành phố thông minh thường được trích dẫn nhiều nhất do sự tăng trưởng ấn tượng của nó và lợi ích kinh doanh rõ ràng”, ông Andreas Hoepfner, cho biết thêm.

Xem ra, để phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam thì “Đô thị thông minh” chính là giải pháp đặt ra cấp thiết hơn bao giờ trong quy hoạch phát triển tổng thể kinh tế, xã hội cần phải đẩy mạnh trong thời gian tới.

Anh Đức-DĐDN