Phát triển ngành máy móc thiết bị nông nghiệp Việt Nam

Hiện nay, thị trường động cơ diesel nhỏ (dưới 30 mã lực), máy kéo và máy nông nghiệp có thể phân làm 3 mảng chính: Sản phẩm nội địa, sản phẩm Trung Quốc, sản phẩm là các loại máy cũ nhập khẩu từ Nhật, Hàn Quốc… Sản phẩm nội địa chủ yếu do các đơn vị của Tổng công ty Máy Động lực và Máy Nông nghiệp Việt Nam (VEAM) sản xuất và lắp ráp có tính chất công nghiệp, có kiểm định. Sản phẩm Trung Quốc gồm hai dòng chính, nhập khẩu từ các nhà sản xuất chính thống và nhập khẩu biên mậu từ các nhà sản xuất tư nhân chủ yếu là các máy nhái, máy giả nhãn hiệu của các nhà sản xuất chính thống. Ngồi ra, có một số doanh nghiệp trong nước lắp ráp máy nông nghiệp, động cơ Trung Quốc dưới dạng CKD.
Duy trì và đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh và đầu tư là nỗ lực không ngừng của các doanh nghiệp sản xuất máy nông nghiệp hiện nay. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đã vấp phải không ít khó khăn, thách thức, đó là chính sách hỗ trợ nông dân mua máy nông nghiệp trong nước sản xuất chưa phát huy được như mong muốn, và các biến động về thị trường tiêu thụ sản phẩm, thị trường vốn, về giá cả các yếu tố đầu vào cho sản xuất …
Xét về vị trí cạnh tranh giữa các đơn vị sản xuất máy động lực và máy nông nghiệp trong nước có tính chất công nghiệp (tức là có chi tiết nội địa hố trên 60%) thì VEAM là đơn vị đứng đầu về máy động lực và máy nông nghiệp sản xuất trong nước. Tuy nhiên, về thị phần thì hiện nay, các doanh nghiệp trong nước mới chiếm khoảng 30% (trong đó VEAM chiếm 25%).
Những năm gần đây, các hệ thống thiết bị chế biến nông sản được chế tạo trong nước ngày càng nhiều hơn với công suất và chất lượng ngày càng cao hơn. Nước ta đã chế tạo được hệ thống thiết bị chế biến mủ cao su 100 tấn/năm, hệ thống ươm tơ cơ khí, guồng lại tơ cỡ 5-30 tấn/năm, xay xát đánh bóng gạo, chế biến thức ăn chăn nuôi, thiết bị cho nhà máy đường cỡ 1.500 tấn mía/ngày, máy sấy nông sản…, và một số phụ tùng như trục cán ép mía nặng 9 tấn, thiết bị siêu trường, siêu trọng cho Nhà máy Đường Mía Tây Ninh công suất 8.000 tấn mía/ngày. Ngồi các cơ sở sản xuất cơ khí chuyên ngành như Cơ khí Chè, Cơ khí Cao su … các Công ty Cơ khí Hà Nội, Cơ khí Cẩm Phả… cũng tham gia chế tạo phụ tùng và thiết bị chế biến nông sản.
Thiết bị chế biến ngày càng đòi hỏi phải đáp ứng được yêu cầu công nghệ về chất lượng cao của nông sản, đồng thời, còn phải đảm bảo được các yêu cầu về vệ sinh an tồn thực phẩm. Tuy nhiên, hiện trạng cung cấp thiết bị chế biến nông sản như hiện nay chỉ cung cấp theo đơn đặt hàng theo thời vụ là chủ yếu và theo nhu cầu thay đổi công nghệ chế biến hàng năm.
Song song với việc phát triển sản phẩm – thị trường thì việc đầu tư chiều sâu, nâng cao năng lực chế tạo cho tất cả các đơn vị đang tham gia chế tạo các loại máy động lực, máy nông nghiệp là hết sức quan trọng. Thời gian vừa qua, VEAM đã thực hiện hàng loạt dự án từ nâng cao khả năng chế tạo phôi liệu đúc, rèn, gia công cơ khí đến lắp ráp ở các đơn vị, như: VIKYNO&VINAPPRO; Phụ tùng 1; DISOCO; Cơ khí Trần Hưng Đạo; NAKYCO; Cty Đúc số 1… không những bảo đảm cho nhu cầu phát triển của doanh nghiệp trong tương lai, mà còn nâng cao mặt bằng công nghệ chung của ngành Cơ khí nông nghiệp Việt Nam.
Với chiến lược kinh doanh – qui hoạch đầu tư và điều hành đồng bộ như trên, các sản phẩm động cơ và máy nông nghiệp của VEAM có thể chiếm từ 50 – 60% thị phần nội địa trong vòng 3-5 năm tới.
(Theo VEAM)