Kiến nghị nội dung cấp bách để khắc phục thẻ vàng hải sản

Theo báo cáo của VASEP, ngày 23/10/2017, Ủy ban Châu Âu đã có thông cáo báo chí đăng trên website chính thức của EU về việc EU cảnh báo thẻ vàng đối với hải sản Việt Nam vì những nỗ lực của Việt Nam chưa đủ để chống khai thác bất hợp pháp. Thời gian EU áp dụng thẻ vàng là trong 6 tháng.

Khi hết thời hạn 6 tháng, đến tháng 4/2018, EU sẽ sang Việt Nam đánh giá lại về các nỗ lực và cải thiện của Việt Nam về chống khai thác IUU. Nếu các biện pháp khắc phục của Việt Nam là tích cực đáng kể thì sẽ được xem xét kéo dài tiếp một kỳ 6 tháng thẻ vàng làm cơ sở để quay trở lại thẻ xanh- bình thường; ngược lại, nếu không được đánh giá là tích cực thì sẽ dễ dàng bị xem xét để chuyển xuống thẻ đỏ – đồng nghĩa với việc bị cấm xuất khẩu hải sản sang EU.

Đây là một khó khăn và thách thức lớn đối với ngành khai thác và chế biến XK hải sản của Việt Nam, bởi những hệ lụy có thể xảy ra như uy tín và thương hiệu của ngành hải sản Việt Nam bị ảnh hưởng; XK sang thị trường EU bị sụt giảm, đồng thời tác động xấu đến việc XK sang các thị trường khác như Mỹ – nước đang chuẩn bị áp dụng hệ thống kiểm soát thủy sản nhằm chống khai thác IUU từ 1/1/2018;

Trong thời gian bị thẻ vàng 100% lô hàng hải sản XK sang EU sẽ bị giữ lại để kiểm tra nguồn gốc khai thác làm mất thời gian và chi phí không nhỏ cho doanh nghiệp XK, ảnh hưởng không nhỏ đến cả sinh kế của ngư dân trên biển. Và đặc biệt, Hiệp hội và các doanh nghiệp cũng đặc biệt quan ngại việc “thẻ vàng IUU” có thể sẽ ảnh hưởng đến hiệu lực của Hiệp định Thương mại Việt Nam – EU sắp tới.

Với mong muốn duy trì để EU không chuyển sang cảnh báo thẻ đỏ sau 6 tháng tới và hướng tới lấy lại thẻ xanh cho Việt Nam, tạo tiền đề tích cực cho FTA Việt Nam-EU, Hiệp hội VASEP và cộng đồng DN hải sản đề nghị Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội và Bộ trưởng Bộ NN&PTNT một số nội dung cấp thiết cần thực hiện sớm một số nội dung:

Một là, chỉ đạo việc rà soát thêm một lần nữa Dự thảo Luật Thủy sản (sửa đổi) trước ngày Quốc hội thông qua để đảm bảo rằng một số ý kiến từ phía EU và chuyên gia trên cơ sở cân nhắc của chúng ta đã được đưa vào trong khung của dự thảo. Theo VASEP, với việc rà soát này, cùng với Công thư do Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường đã ký gửi cho EU ngày 20/10/2017 đề nghị làm rõ các ý kiến góp ý của EU, sẽ là bước quan trọng nhất và cũng là cơ hội để giúp cho Dự thảo Luật Thủy sản đạt được hoàn chỉnh theo kế hoạch của Việt  Nam, đáp ứng được xu hướng chung của thế giới và EU.

Hai là, chỉ đạo việc thành lập Tổ công tác IUU quốc gia do 1 lãnh đạo Bộ NNPTNT làm Tổ trưởng, có đại diện của một số Bộ và Hội, Hiệp hội bao gồm cả VASEP, để tập trung các hoạt động trọng tâm trong 6 tháng nhằm “tránh thẻ đỏ”.

Ba là, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT xem xét làm trưởng đoàn của Việt Nam sang làm việc với đại diện EU tại Brusel về vấn đề IUU trong chuyến công tác tháng 11/2017.

Bốn là, chỉ đạo có sớm một Hội nghị toàn quốc về “thẻ vàng IUU và kế hoạch 6 tháng” gồm một số bộ ngành liên quan và các chi cục thủy sản, các cảng cá, các DN hải sản…

Lê Thu-LM