Gỡ “thẻ vàng” từ EU: 6 tháng hay lĩnh tiếp “thẻ đỏ”?

Theo thông tin mới nhất từ Tổng cục Thuỷ sản, việc Ủy Ban Châu Âu (EC) áp dụng biện pháp thẻ vàng đối với Việt Nam chỉ áp dụng với sản phẩm khai thác trên biển; không áp dụng cho sản phẩm thủy sản từ nuôi trồng.

Nguy cơ cấm xuất khẩu

Trong thời gian này, hoạt động xuất khẩu hải sản vẫn được diễn ra bình thường. Tuy nhiên, sẽ có những tác động nhất định như: các lô hàng bị tăng tuần suất kiểm tra hồ sơ nguồn gốc sản phẩm khai thác nhập khẩu từ Việt Nam (có thể lên đến 100%), dẫn đến thời gian lưu kho tăng, phát sinh chi phí kiểm tra, chi phí lưu kho đối với doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu vào thị trường EU.

Bên cạnh đó, việc này cũng có khả năng gây tâm lý lo ngại đến các nhà nhập khẩu ở các thị trường khác, đăc biệt là đối với các thị trường nhập nguyên liệu của Việt Nam để tái xuất sang thị trường EU hoặc Mỹ và các nước có quy định áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp chống khai thác IUU.

Theo quy trình của EC, sau khi xác định quốc gia có xuất khẩu thủy sản vào EU không đáp ứng được các yêu cầu của EU trong chống khai thác IUU, EC có quyết định cảnh báo chính thức (biện pháp thẻ vàng). Thời gian cảnh báo thẻ vàng là 6 tháng.

Tuy nhiên, Tổng cục Thuỷ sản cũng cho biết, sau 6 tháng (đến 23/4/2018) sau khi có kết quả của đoàn kiểm tra của Tổng vụ các vấn đề về biển và thủy sản của EC (DGMARE) về việc triển khai các quy định về IUU của EU, có 3 khả năng xẩy ra với Việt Nam.

Cụ thể, nếu Việt Nam triển khai đầy đủ, toàn bộ các quy định của EC với các minh chứng cụ thể thì tình trạng cảnh báo thẻ vàng sẽ được dỡ bỏ.

Mặt khác, nếu việc triển khai các qui định của EU về IUU có tiến bộ EC có thể gia hạn để hoàn thiện các nội dung còn thiếu.

Nghiêm trọng hơn, trong trường hợp cảnh báo của EC không được thực hiện hoặc triển khai không hiệu quả, EC sẽ ban hành biện pháp thẻ đỏ, khi đó lệnh cấm xuất khẩu hải sản khai thác từ Việt Nam vào thị trường EU sẽ được áp dụng.

“Điểm mặt” quốc gia bị EU rút thẻ 

Tổng cục Thuỷ sản cho biết, đã có 25 quốc gia, vùng lãnh thổ bị EC áp dụng biện pháp phạt thẻ, trong đó có 6 quốc gia bị áp dụng biện pháp thẻ đỏ (trong đó 10 nước được dỡ thẻ vàng, 3 nước đã được dỡ thẻ đỏ).

Như vậy hiện nay chỉ còn 3 quốc gia bị áp dụng biện pháp thẻ đỏ (Cambodia, Comoros, Saint Vincent & Grenadines) và 9 quốc gia và vùng lãnh thổ bị áp dụng biện pháp thẻ vàng (Kiribati, Liberia, Saint Kitts & Nevis, Sierra Leone, Taiwan, Thailand, Trinidad and Tobego, Tuvalu, Viet Nam).

13 nước được dỡ bỏ thẻ là: Belize, Curacao, Fiji, Ghana, Guinea, Panama, Papua New Guinea, Philippines, Solomon Islands, South Korea, Sri Lanka, Togo, Vanuatu. Trong đó 3 quốc gia được dỡ thẻ đỏ Belize, Guinea, Srilanka.

Hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ được EU gỡ Thẻ vàng thời gian khoảng từ 1 đến 2 năm (Thai lan đã 3 năm vẫn chưa được gỡ thẻ vàng).

Theo đó, Bộ NN&PTNT cho biết, thời gian tới sẽ tập trung 7 giải pháp thực hiện đồng bộ. Trong đó, sẽ sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia nhằm ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định đến năm 2025. Thành lập tổ công tác liên ngành do Lãnh đạo Bộ là Tổ trưởng với sự tham gia của các Bộ, ngành, hội, hiệp hội có liên quan để chỉ đạo, điều phối triển khai các biện pháp khắc phục thẻ vàng của EU….

Thy Lê-LM